Ελάτε μαζί μου
Αφείστε με, καλοί μου άνθρωποι, να σας πάρω γιά λίγο μαζί μου, σε μιά παλιότερη εποχή, γιά να ξεκλειδώσω μιά ασήμαντη για σας λεπτομέρεια, της λεπτομέρειας, ω λεπτομέρεια, γιά την οποία δε σας καίγεται καρφί. Γιατί; ; Όχι "γιατί έχει ο γάτος έν΄αυτί " αλλά γιατί μικρές, μικρούλες λεπτομέρειες της δικιάς σας πολύτιμης ζωής θα θεωρούνται επίσης αδιάφορες γιά τις επόμενες γενιές. Η ψυχούλα σας όμως θα σπαρταράει από ευχαρίστηση αν θα βρεθεί ένας αντίστοιχος σα κι εμένα να τις ανακαλύψει και να τις διηγηθεί σε άλλους/ες. Έτσι δεν είναι; Επειδή έτσι ακριβώς είναι, ελάτε μαζί μου γιά λίγο, στο σκοτάδι περασμένων καιρών...
Ξαναγυρίζω, όπως γυρίζει κανείς σε κάτι πολυαγαπημένο, στο τραγούδι "ΟΥΖΟ" (1928), στην εκτέλεση με τον Κώστα Νούρο γιά να κάνω μιά δεύτερη, ίσως, βαθύτερη "κατάδυση". Υπάρχει και μιά ακόμα παλιότερη ανάρτηση γιά το ίδιο θέμα, η
όπου μπορείτε να βρείτε κάποιες άλλες μικρο-πτυχές του θέματος. Εκεί θα βρείτε και το τραγούδι γιά να το ακούσετε.
Γυρίζω πάλι σ΄αυτό το τραγούδι, γιατί ανήκει σε μιά κατηγορία "προσωπικών" τραγουδιών. Θέλω να πω, πιστεύω πως το διάλεξε ο συγκεκριμένος τραγουδιστής, μέσα από συνειδητές ή ασυνείδητες λειτουργίες, γιά να το παραλληλίσει, συμβολικά, με τον εαυτό του.
Βρισκόμαστε στα 1928 και ο άνθρωπος που βλέπετε στη φωτογραφία,
είναι 36 χρονώ.
Ο Νούρος έχει μιά κόρη σε ηλικία 9 χρονώ που θα τη χάσει μετά από 8 χρόνια από φυματίωση.
Είναι ένας ψηλός, όμορφος άντρας και έχει και ομοφυλοφιλικές σχέσεις. O κόσμος θαυμάζει την ιδιαίτερη φωνή του και η ειδικότητά του είναι οι μανέδες.
Το τραγούδι "ΟΥΖΟ" έχει παραδοσιακές καταβολές. Η λέξη, εκτός απ΄τη γνωστή σημασία της, χρησιμοποιούνταν και σα καλοδιάθετο πείραγμα γι αυτούς που τά΄τσουζαν.
Ο Νούρος, πολύ πιθανό με δική του επιλογή, "χτυπάει" αυτό το τραγούδι, ανανεωμένο από τον Ογδοντάκη (Γιάννη Δραγάτση) που τον συνοδεύει.
Το "ΟΥΖΟ" δε περιλαμβάνεται, απ΄ότι ξέρω, σε καμιά από τις -ας πούμε - ανθολογίες. Ο Γρ. Φαλληρέας το έχει συμπεριλάβει στο CD Νούρος - το φωνητικό φαινόμενο -
και προσπάθησε να καταγράψει τους στίχους. Οφείλω να πω πως, πραγματικά, δεν ακούγεται ξεκάθαρα τι λέει ο Νούρος, σε δυό επίμαχα σημεία. Αυτό οφείλεται και στο ότι ο Νούρος είχε μεν πολύ καθαρή άρθρωση, αλλά δε πρόφερε καθαρά το σίγμα που το σύριζε λίγο, αν και όχι πάντα. Κύρια, όταν έλεγε μιά λέξη που είχε τελικό ς.
Καταγράφω κι εγώ, με τη σειρά μου, τους στίχους, ακριβώς όπως τους έχει ο Γρ. Φαλληρέας στο έντυπο που συνοδεύει το CD.
Όλοι "ούζο" με φωνάζουν.
Τα κορίτσια με θαυμάζουν
Και στον δρόμο με πειράζουν.
Άντε, βρε ούζο, βρέθηκα και χάμου
τέρμα σαντούρια και βιολιά, άντε όπλες,
κι όλα τ΄άλλα, σαν παιδί, τα έχω κάμει
μέσα στην Ελλάδα την παλιά.
Μπαίνω, βγαίνω με το πάσσο,
τη μπουκάλα μη μου πάρουν ε!
Κάντε τόπο να περάσω
Άντε βρε ούζο, βρέθηκα και χάμω
Τέρμα σαντούρια και βιολιά του Ογδοντάκη
Κι όλα τ΄άλλα σαν μικρό παιδί τα έχω κάνει
Μέσα στην Ελλάδα την παλιά
-Γειά σου Νούρο μου!
Μπαίνω, βγαίνω με το πάσσο,
τη μπουκάλα μη μου πάρουν ε!
Κάντε τόπο να περάσω
Άντε βρε ούζο, βρέθηκα και χάμω
Τέρμα σαντούρια και βιολιά του Ογδοντάκη
Κι όλα τ΄άλλα σαν μικρό παιδί τα έχω κάνει
Μέσα στην Ελλάδα την παλιά
-Γειά σου Νούρο μου!
Ο Γρ. Φαλληρέας έχει βγάλει πολλά CD´s και κάνει, απ΄ότι φαίνεται, ότι μπορεί γιά να είναι οι εκδόσεις του μερακλίδικες. Επεξεργάζεται, βέβαια, ψηφιακά τα τραγούδια υπέρ το δέον, αλλ΄αυτό είναι μιά άλλη κουβέντα και "μικρά γράμματα" γιά τους περισσότερους.
Πέρ΄απ΄αυτό όμως, η τσαπατσουλιά, η αρπακόλα, το "έλα μωρέ, και τί έγινε;", το "σιγά τα λάχανα", είναι σταθερά χαρακτηριστικά της ελληνικής ζωής. Στους παραπάνω απλούς στίχους του έχουν ξεφύγει (;)(έχει ακούσει στραβά;) κάποιες λέξεις. Δυό απ΄αυτές είναι πολύ σημαντικές. Σημαντικές γιατί μεταφέρουν νοήματα και η λάθος καταγραφή τους κάνει τους στίχους ακίνδυνους, αδιάφορους.
Ξαναγράφω τους στίχους και σημειώνω με κόκκινο τις λέξεις που πραγματικά λένε οι στίχοι.
Όλοι "ούζο" με φωνάζουν,
τα κορίτσια με θαυμάζουν, αααχ,
και στο δρόμο με πειράζουν.
Άντε, βρε "ούζο", βρε τι θα σε κάμω (όχι βρέθηκα χάμου)
έρμα σαντούρια και βιολιά, άντε όπλες,
κι όλα τ΄άλλα, σα μικρό παιδί, τα έχω πάθει
μέσα στην Ελλάδα την Παλιά.
Μπαίνω, βγαίνω με το πάσο,
την μπουκάλα μην ξεχάσω, αααχ,
κάντε τόπο να περάσω!
Άντε, βρε "ούζο", βρε τι θα σε κάνω,
έρμα σαντούρια και βιολιά, τ΄Ογδοντάκι,
κι όλα τ΄άλλα, σα μικρό παιδί,
τα έχω κάνει
μέσα στην Ελλάδα την Παλιά
γειά σου, Νούρο μου(!)
(φωνή Ογδοντάκη)
Προφανώς, θεωρείτε πως προσπαθώ να διϋλίσω τον κώνωπα. Δεν είναι όμως έτσι και αυτό θα προσπαθήσω να εξηγήσω.
O Νούρος λοιπόν δε λέει "τέρμα, σαντούρια και βιολιά" αλλά, "έρμα" ( έρημα = κακόμοιρα).
Ακόμα, στο πρώτο ρεφρέν λέει, "κι όλα τ΄άλλα, σα μικρό παιδί, τα έχω πάθει ". Το θήτα ακούγεται καθαρότατα. Αυτές οι δυό κόκκινες λέξεις πάνε τα νοήματα κάπου αλλού, κι αυτό το "αλλού" είναι σημαντικό και συγκινητικό.
Δε πιστεύω, σε καμιά περίπτωση ούτε και υποστηρίζω, ότι ο Νούρος κάθησε με χαρτί και μολύβι και έφτιαξε, με συνειδητές διεργασίες, παιχνίδια με τις λέξεις, ούτε πως αποφάσισε να στείλει κρυφά μηνύματα μέσα από ένα τραγούδι που σκοπό είχε να πουλήσει. Λέω ότι, τραγουδώντας μανέδες σε διάφορα μαγαζιά, ζυμώνονταν και ξαναζυμώνονταν οι απλοί στίχοι μες το μυαλό του και φιλτράρονταν μέσα από σκέψεις και προβολές που έκανε, αναμετρώντας αυτά που βίωνε και την ίδια του τη ζωή. Στη συγκεκριμένη στιγμή της φωνοληψίας, ή είχε σκεφτεί να πει έτσι, ή του προέκυψε την ίδια εκείνη στιγμή.
Η "υπόθεση" του τραγουδιού, σ΄αυτή την έκδοση, αφορά κάποιον που είναι αλκοολικός και του έχουν κολλήσει το παρατσούκλι "ούζο". Τα νέα κορίτσια, πάλι σ΄αυτή την περίπτωση, βρίσκουν την εικόνα του κλυδωνιζόμενου αστεία και τον πειράζουν. Όμως, το ρήμα πειράζω έχει, στα μικρασιάτικα τραγούδια, την έννοια τουφλερτάρω. Ο Νούρος έχει προσθέσει και το ρ. θαυμάζουν. Το τελευταίο μας δίνει το πρώτο σήμα ότι ο τραγουδιστής παίζει με τον στίχο, περνώντας τον εαυτό του στη θέση του "ούζου", του κλυδωνιζόμενου. Το κλυδωνιζόμενος μπορεί να παίζει και με την έννοια του λικνιζόμενου με γυναικείο τρόπο.
Έτσι ήταν το παρουσιαστικό του Νούρου τα χρόνια που "χτύπησε" αυτό το τραγούδι. Είναι και η μοναδική του φωτογραφία όπου, σχεδόν υπομειδιά. Σ΄όλες τις άλλες είναι σοβαρός, σκεφτικός, σφιγμένος. Ο Νούρος ήταν ψηλός και όμορφος, όπως είπαμε. Οι γυναίκες έχουν, συνήθως, μιά διφορούμενη στάση θαυμασμού και υψίστης απορίας γιά τους όμορφους άνδρες όταν αυτοί είναι ομοφυλόφιλοι. Σα να μη μπορούν να δεχτούν ότι συνέβηκε ένα τέτοιο πράγμα. Συγκρίνετε με τα κύματα λατρείας που είσπραξε από το γυναικείο φύλο ο πρόσφατα μαχαιρωμένος ηθοποιός.
Κοντολογίς, ο Νούρος αφήνει να βγουν κάποια σήματα μέσα απ΄αυτό το τραγούδι
1. την αίσθηση της γνώσης ότι ήταν αρεστός στις γυναίκες
2. την αίσθηση της παρατήρησης του εαυτού του
3. τον τρυφερό χαρακτηρισμό "έρμα σαντούρια και βιολιά" όπου αποτείνεται στους
συμπατριώτες του
συμπατριώτες του
και στις παραδόσεις τους
4. το σήμα "έχω πάθει" που μπορεί να εξηγηθεί με πολλούς τρόπους
Ο Νούρος έφυγε απ΄τη ζωή μόνος και απένταρος. Μόνος σε πολλαπλά επίπεδα. Μακριά από συγγενικό κύκλο και με την αίσθηση ότι τον είχαν ξεχάσει όλοι αυτοί που κάποτε τον θαύμαζαν κι ακόμα, μ΄αυτή την επιπλέον βαριά μοναξιά που νιώθουν οι ομοφυλόφιλοι. Τη μοναξιά του "διαφορετικού".
Δε γνωρίζουμε πως τον αντιμετώπιζε το ευρύτερο σινάφι. Μικρά σήματα μπορούμε μόνο να ανιχνεύσουμε μέσα από τη δισκογραφία που είναι όμως αμφισβητούμενα.
Έχω ακούσει μερικά σχολιάκια τα τελευταία χρόνια, από ανθρώπους που καμώνονται πως τον γνώρισαν και μου μετέφεραν κάποια λεχθέντα απ΄αυτόν, ομοφυλοφιλικού τύπου. Μπορεί και νάναι αλήθεια. Ίσως, αυτό το κομμάτι του εαυτού του νά΄παιρνε το πάνω χέρι καθώς περνούσαν τα χρόνια. Έτσι είναι η ζωή. Ήμουνα πάντα πολύ επιφυλακτικός στη μεταφορά κουτσομπολιού γιά τους ομοφυλόφιλους. Ξέρω τι κακία (δηλαδή μίσος και τρόμος), τι διάσπαρτη βλακεία υπάρχει γιά το θέμα, ιδιαίτερα στην ανδρανδρική χώρα μας. Το ίδιο ανυπόφοροι είναι και οι άλλοι, που προβοκάρουν ηλιθίως στα διάφορα σουποειδή και σάπια κανάλια, μέσα σε μιά περιστρεφόμενη καθημερινή αηδία...
